Co to jest adres URL? 5 części składowych adresu URL

Przeglądając Internet napotykamy różne dziwne, trzyliterowe skróty, których znaczenia często nie znamy. Jednym z takich skrótów, który omówimy w dzisiejszym artykule jest URL, znany bardziej jako “adres URL” lub “adres internetowy”. Czy wiesz czym jest, z czego się składa i czy mogą w nim występować spacje?

Definicja – czym jest adres URL?

URL (eng. Uniform Resource Locator pl. Ujednolicony Identyfikator Zasobów”)[fn id=”vc2ajj2″], znany również jako “adres internetowy”, jest znormalizowaną konwencją nazewniczą dla adresowania dokumentów dostępnych przez Internet i Intranet. Tyle teorii!

Intranet to taki “internet” dostępny tylko wewnątrz konkretnej organizacji.

Przykładem adresu URL jest https://digad.pl, który jest adresem URL dla mojego bloga.

Adres URL przykłady:

1. Prosty URL: https://digad.pl
2. Z subdomeną: https://blog.digad.pl
3. Z katalogiem: https://digad.pl/artykuly/
4. Pełny adres: https://digad.pl/artykuly/url.html
5. Z parametrami: https://sklep.digad.pl?id=123

Każdy adres URL zaczyna się od https:// i nie może zawierać spacji. Zamiast spacji używaj myślnika (-).

Z czego składa się adres URL?

Aby lepiej wyjaśnić krok po kroku z czego składa się (lub może się składać) adres URL posłużę się przykładem adresu URL, który mógłby pojawić się w domenie mojego bloga (niestety jest fikcyjny i nie istnieje) ;).

Przykład adresu URL:
https://www.blog.digad.pl/artykuly/20/url.html

Komponenty adresu URL

Weźmy przykładowy adres: https://blog.digad.pl/artykuly/url.html i zobaczmy z czego się składa:

• Na przykładzie: https://blog.digad.pl/artykuly/url.html
• Protokół (https://) – decyduje o bezpieczeństwie, https jest szyfrowany i bezpieczny (90% stron), http to przestarzały, niezabezpieczony standard.
• WWW – historyczny prefix, dziś opcjonalny bo digad.pl działa tak samo jak www.digad.pl.
• Subdomena (blog.*) – pozwala podzielić stronę na sekcje (np. sklep.domena.pl, panel.domena.pl), można tworzyć za darmo i bez limitu.
• Nazwa domeny – Twój unikalny identyfikator w internecie, który rejestrujesz i nikt inny nie może go używać.
• Sufiks domeny/TLD (.pl, .com) – końcówka wskazująca typ lub kraj (.pl dla Polski, .com międzynarodowe, .gov rządowe).
• Katalog (/artykuly/) – porządkuje treść na stronie, używaj krótkich nazw bez spacji, rozdzielanych ukośnikami.
• Nazwa strony (url.html) – konkretny plik z rozszerzeniem wskazującym jego typ (.html dla stron, .php dla skryptów, .pdf dla dokumentów).

Ważne: W adresach URL nie używaj spacji – zastąp je myślnikiem (-) lub podkreślnikiem (_).

1. Protokół

https://

Protokół stoi na samym początku adresu URL (patrząc od lewej strony). Najczęściej spotykanymi protokołami są:

• http (HyperText Transfer Protocol)
• https (HyperText Transfer Protocol Secure).

Do czego służy protokół?

Daje on przeglądarce internetowej konkretną informację jakim protokołem powinna obsłużyć określone żądanie do serwera

Wpisanie adresu URL do przeglądarki oraz naciśnięcie przycisku Enter jest niczym innym jak wysłaniem prośby do serwera strony o przesłanie treści, która znajduje się pod danym adresem internetowym (URL).

Co powinieneś wiedzieć na temat protokołów?

• http – protokół stary, adres URL niebezpieczny. korzystanie ze stron, które posiadają ten protokół może być niebezpieczne.
  • Jest to coraz rzadziej spotykany protokół i coraz więcej przeglądarek zaczyna wymuszać od właścicieli stron pełną przesiadkę na nowy, szyfrowany protokół https.
  • Google Chrome nawet planuje zaprzestać wyświetlania zasobów osadzonych na protokole http.
  • Nie jest rekomendowane logowanie się do stron internetowych, które operują protokołem http – Twoje dane autoryzacyjne (login, hasło) mogą zostać wykradzione przez hakerów. Nie korzystaj z takich adresów URL!
  • Ruch w Internecie na tym protokole to już tylko około 10% – reszta to bezpieczny protokół https (ufff, jesteśmy bezpieczni 😉 )
    
• https – protokół nowy, adres URL bezpieczny.
  • Połączenie ze stroną internetową, która korzysta z protokołu https jest w pełni szyfrowane i nawet jeśli Twoje dane zostaną przechwycone przez hakerów to nic im po nich, ponieważ będą one zaszyfrowane.
  • Jak poznasz, że jesteś na stronie z protokołem https? Jeśli w pasku adresu przeglądarki widzisz ikonkę kłódki to wszystko OK, jesteś bezpieczny!
  • Ruch w Internecie na protokole https to zdecydowana większość, około 90% – nawet tutaj!. Spójrz w pasek przeglądarki. Widzisz? Na moim blogu jesteś w pełni bezpieczny.
  • Jeśli jesteś właścicielem strony internetowej, koniecznie zainstaluj protokół https, ponieważ ten wpływa pozytywnie na pozycjonowanie Twojej strony.
    

2. “WWW.”

www. lub bez www.

Skrót od (eng. World Wide Web pl. światowa rozległa sieć komputerowa). Używanie tego skrótu w adresie URL oznacza, że treść pod tym adresem jest przeznaczona do publicznego oglądania w Internecie.

Wiele adresów internetowych zaczyna się od „www” ze względu na długoletnią praktykę nazywania serwerów internetowych zgodnie z usługami, które oferowały. W tym wypadku serwer serwujący strony internetowe otrzymywał przedrostek “www.”.

Ta część adresu URL zazwyczaj nie jest wymagana i może być pominięta. Coraz więcej stron internetowych przestaje używać “www” w swoich adresach URL zostawiając samą nazwę domeny i jej rozszerzenie (np. digad.pl).

Sprawdź na przykładzie mojego bloga. Niezależnie od tego czy wpiszesz:

• https://digad.pl (bez www)
• https://www.digad.pl (z www)

Zobaczysz dokładnie TĄ SAMĄ stronę internetową.

Skoro nie trzeba dodawać przedrostka WWW to można go po prostu pomijać.

Dzięki temu otrzymujemy krótszy adres URL, łatwiejszy do zapamiętania.

3. Subdomena

*.blog.*

Subdomena – to adres internetowy utworzony w obrębie tej samej domeny. Nazwa subdomeny poprzedza nazwę domeny kropką po lewej stronie. Zazwyczaj używa się ich do tego, aby wydzielić konkretne sekcje tematycznie na stronie.

Dla przykładu, mógłbym stworzyć subdomenę blog.digad.pl aby np. wydzielić bloga od reszty strony, ale że moja cała strona jest blogiem to tego nie zrobię. 🙂

Jeśli chciałbym utworzyć sklep internetowy, mógłbym stworzyć subdomenę sklep.digad.pl, aby użytkownik mógł łatwiej trafić na mój sklep.

Subdomeny sprawdzają się doskonale w przypadku bardzo obszernych portali internetowych. Przykładowo Wirtualna Polska (wp.pl) posiada subdomeny takie jak:

• zdrowie.wp.pl – serwis poświęcony zdrowemu trybowi życia, opisom chorób itp.
• sport.wp.pl – część serwisu poświęcona wydarzeniom sportowym
• finanse.wp.pl – serwis poświęcony wydarzeniom ze świata ekonomii i finansów.

Dzięki temu w bardzo przyjazny sposób dla użytkownika można poszczególne sekcje serwisu od siebie oddzielić. Adres URL z użyciem subdomeny będzie prostszy do zapamiętania niż długi link do konkretnej podstrony.

Za pomocą subdomen możemy również wydzielać wersje językowe naszego serwisu. Gdyby mój blog był pisany również w języku francuskim oraz niemieckim mógłbym stworzyć poniższe subdomeny.

• de.digad.pl – dla wersji niemieckojęzycznej
• fr.digad.pl – dla wersji francuskojęzycznej

Uwaga w przypadku stron wielojęzycznych, zdecydowanie lepiej sprawdzą się domeny z końcówką niewskazującą na nazwę kraju, czyli np. *.com, *.net, *.org, *.edu. W moim przypadku jest .pl, co jasno wskazuje na fakt, że strona jest polskojęzyczna.

Ile można maksymalnie stworzyć subdomen?

Cytując Wikipedię:

System DNS zezwala maksymalnie na 127 poziomów zagnieżdżenia, 63 znaki na etykietę jednego poziomu z ograniczeniem długości całego adresu do 255 znaków.

źródło: Wikipedia

Czy tworzenie subdomen jest darmowe?

Tak, tworzenie subdomeny w obrębie domeny jest całkowicie darmowe!

4. Nazwa domeny

*digad*

Nazwa domeny jest nazwą Twojej strony internetowej. To również adres, pod którym użytkownicy Internetu mogą uzyskać dostęp do Twojej strony internetowej.

Domeny internetowe są używane do wyszukiwania i identyfikacji komputerów lub serwerów w Internecie. Niestety, świat komputerów nieco różni się od naszego “ludzkiego” świata.

Dlaczego powstały domeny internetowe?

Powód jest bardzo prosty. Komputery do komunikacji ze sobą używają adresów IP, które są trudnym do zapamiętania przez człowieka ciągiem liczb. Aby stronom internetowym nadać bardziej przyjazną, o wiele prostszą do zapamiętania niż ciąg liczb nazwę, stworzono domeny internetowe.

Z pewnością się ze mną zgodzisz, że prostszym do zapamiętania adresem URL jest https://digad.pl niż adres IP serwera na którym stoi mój blog – http://185.204.218.195/…/…

Pomyśl o tym jak o telefonie komórkowym. Kiedy chcesz zadzwonić do swojej mamy, po prostu wybierasz kontakt “Mama”, a Twój telefon automatycznie wybierze numer telefonu Twojej mamy za Ciebie. Domeny internetowe są podłączone do adresów IP dokładnie w taki sam sposób.

Nazwa domeny może być dowolną kombinacją liter i cyfr i może być używana w połączeniu z różnymi rozszerzeniami (sufiksami lub TLD) domen, takimi jak .com, .net, .pl i innymi tworząc pełny adres URL.

Nazwę domeny trzeba zarejestrować, zanim będzie można z niej korzystać. Każda nazwa domeny jest unikalna, dlatego dwie różne strony internetowe nie może mieć tej samej nazwy domeny i rozszerzenia.

Jeśli zarejestrujesz domenę fajnyblog.pl i ktoś wpisze w przeglądarkę tą nazwę domeny, masz 100% gwarancji, że ta osoba trafi na Twoją stronę internetową a nie na jakaś inną.

Może się jednak zdarzyć, że ktoś inny niż Ty zarezerwuje domenę fajnyblog.com.pl i ta domena już nie będzie prowadzić na Twoją stronę.

Rejestrując domenę rezerwujesz na siebie. Robi się to po to, aby nikt inny poza Tobą nie mógł korzystać z tej konkretnej nazwy domeny.

Może warto już dziś zarezerwować swoją pierwszą domenę?

Jaką domenę warto zarejestrować już dziś?

• Twoje imie i nazwisko np. Jankowalski.pl.
  Możesz tam zrobić przekierowanie do swojego profilu LinkedIn / Facebook lub możesz pokazać swoje CV.
• Nazwa Twojej firmy np. mojafirma.pl
  Każda firma powinna mieć swoją stronę w Internecie! Twój adres URL powinien być krótki, prosty do zapamiętania i łatwo dostępny.
• Tytuł książki np. “wpustyniiwpuszczy.pl”
  Upewnij się, że przed wydaniem książki zarezerwujesz domenę będącą nazwą Twojej książki. Z powodzeniem możesz za pomocą tej strony je sprzedawać!
• Nazwa zespołu np “gwiezdne-disco.pl”
  Daj się znaleźć swoim słuchaczom. A nuż kupią Twoją płytę?
• Nazwa produktu / usługi np.”praniedywanowtychy.pl”
  Wpadłeś na pomysł produktu lub usługi? Świetnie, zarezerwuj swoją domenę już dziś!

5. Sufiks domeny / TLD

*.pl*

Domeny internetowe mogą działać na więcej niż jednym poziomie. Mam tutaj na myśli dwa poziomy sufiksu domeny oddzielane kropką:

• domeny tzw. “najwyższego poziomu” (TLD) np. *.com
• domeny tzw. “drugiego poziomu.” (SLD) np. *.co.uk

TLD (Top Level Domains) – domeny najwyższego poziomu

Alternatywnie określany jako sufiks domeny. Gdy odwiedzasz stronę digad.pl “.pl” jest tzw. “ccTLD” (czyli TLD na poziomie kraju) dla tej domeny.

Najbardziej popularne sufiksy domeny (TLD) to: .com, .gov, .org, .net, .mil, .edu .int. Są też takie których z pewnością nie znałeś:

• *.agency
• *.online
• *.email
• *.store
• *.tech
• *.co
• *.biz
• i wiele wiele innych!

Czy wiesz, że domeny z końcówką “*.com” stanowią aż 46,5% wszystkich stron internetowych w całym Internecie?

Oficjalna lista TLD jest prowadzona przez organizację o nazwie Internet Assigned Numbers Authority (IANA) i można ją zobaczyć tutaj.

IANA zwraca uwagę, że lista TLD zawiera również dwa typy TLD:

• ccTLD – (Country Code Top Level Domains) dwuliterowa domena najwyższego poziomu zarezerwowana dla państwa lub terytorium zależnego. Większość z nich odpowiada kodom krajów ze standardu ISO 3166-1. Na przykład w Polsce: *.pl, w Niemczech: *.de, Francji – *.fr
• gTLD (Generic Top Level Domain) – podstawowa grupa generycznych domen najwyższego poziomu składa się z domen *.com, *.info, *.net i *.org., *.gov, *.mil

SLD (Second-Level Domains) – domeny drugiego poziomu

Jeśli kiedykolwiek odwiedzałeś brytyjską stronę internetową, z pewnością natknąłeś się na domenę drugiego poziomu.

Firmy brytyjskie często używają domeny *.co.uk zamiast *.com, i jest to doskonały przykład domeny drugiego poziomu.

Innym przykładem domeny drugiego poziomu w UK jest *.gov.uk, która jest często używana przez instytucje rządowe, oraz *.ac.uk, która jest używana przez instytucje akademickie i uniwersytety.

6. Nazwa katalogu

*/artykuly/20/*

“/Artykuly/” to katalog a “/20/” jest podkatalogiem w katalogu “/artykuly/”. Katalogi tworzone są na serwerze na którym hostowana jest strona internetowa.

Katalogi oddzielane są od siebie “/” dokładnie tak jak pliki na dysku twardym Twojego komputera. Układ folderów i plików jest analogiczny do tego jak wygląda hierarchia danych na Twoim lokalnym komputerze czyli np. “C:/Folder/dokument.txt”

Aby znaleźć plik na serwerze, powinien on znajdować się w katalogu /public_html/artykuly/20. W przypadku większości serwerów katalog public_html jest katalogiem domyślnym zawierającym pliki, które będą publicznie dostępne po wpisaniu konkretnego adresu URL.

7. Nazwa strony

*/url.html*

Ostatni element naszego analizowanego adresu URL, czyli “url.html” jest rzeczywistą stroną internetową w domenie, którą oglądasz.

Rozszerzenie “.html” jest rozszerzeniem pliku, które wskazuje, że plik jest stroną internetową w formacie HTML. HTML (Hypertext Markup Language) to język znaczników dla dokumentów (stron WWW), które mogą być otwierane za pomocą przeglądarki internetowej (np. Chrome lub Firefox)

Wpisując URL “http://nazwadomeny.pl” najprawdopodobniej oglądasz stronę “http://nazwadomeny.pl/index.php” lub “http://nazwadomeny.pl/index.html”, ale nie widać tego w pasku URL przeglądarki, ponieważ serwer robi automatyczne przekierowanie do właściwego pliku.

Inne popularne rozszerzenia plików w Internecie to *.htm, *.php, *.asp, *.cgi, *.xml, *.jpg i *.gif, *.mp4, *.pdf. Każde z tych rozszerzeń pliku spełnia inną funkcję, podobnie jak wszystkie inne typy plików na Twoim komputerze.

Pytania i odpowiedzi (FAQ)